Επαγγελματική αποκατάσταση! Μια λέξη που πονάει, άγνωστη στα αυτιά των φοιτητών Φιλοσοφικής. Ποιό είναι το νόημα που καλούμαστε να τρέχουμε καθημερινά στους διαδρόμους της σχολής, να μπαίνουμε από μάθημα σε μάθημα, να διαβάζουμε σαν να μην υπάρχει αύριο την περίοδο της εξεταστικής; Κάποιοι λένε ότι το κάνουμε για να λάβουμε γνώσεις, να “μορφωθούμε”, να καταρτιστούμε στο αντικείμενο που επιλέξαμε να σπουδάσουμε. Εμείς πιστεύουμε ότι είναι και κάτι άλλο, κάτι που σχεδόν έχει ξεχάσει κάθε φοιτητής της σχολής : ότι δηλαδή σπουδάζουμε για να έχουμε μια άμεση επαγγελματική αποκατάσταση με μόνη προϋπόθεση το πτυχίο μας! Και όλοι ξέρουμε ότι πέρα από την παραπαιδεία και τα φροντιστήρια, ο μόνος τομέας που μπορούμε να δουλέψουμε με μόνιμη και σταθερή δουλεία είναι οι διάφορες βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης. Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι ο διορισμός στην δημόσια εκπαίδευση περνάει μια σοβαρή κρίση, μια ιστορία που ξεκινάει από τη δημιουργία του ΑΣΕΠ και μετά...
ΑΣΕΠ VS ΕΠΕΤΗΡΙΔΑ
Μια φορά και ένα καιρό... η μέθοδος διορισμού στο δημόσιο σχολείο γινόταν μέσω της Επετηρίδας, δηλαδή οι πτυχιούχοι των σχολών έκαναν αίτηση και διοριζόντουσαν με σειρά προτεραιότητας, χωρίς περαιτέρω προϋποθέσεις. Με αυτόν τον τρόπο υπήρχε σταθερή πρόσληψη εκπαιδευτικών, επαρκής στελέχωση των σχολείων και επαρκής απορρόφηση των αποφοίτων.
Το 1997, μετά την ψήφιση του νόμου Αρσένη, άλλαξε ο τρόπος διορισμού των εκπαιδευτικών με τη δημιουργία του Α.Σ.Ε.Π. Το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού λειτουργούσε ως μέθοδος πρόσληψης με βάση το βαθμό απολυτηρίου, την εργασιακή εμπειρία και τις ειδικές εξετάσεις που όριζε ο οργανισμός και με τον συμψηφισμό των μορίων που συγκέντρωνες σε αυτά τα πεδία καθοριζόταν η προτεραιότητα της αίτησης διορισμού. Αυτή η διαδικασία είχε ως αποτέλεσμα τις εξής αρνητικές συνέπειες :
~Όσοι δεν συγκέντρωναν το προαπαιτούμενο όριο επιτυχίας στον ειδικό διαγωνισμό (60%) απορρίπτονταν από τη διαδικασία και έχαναν τη δυνατότητα συμμετοχής μέχρι τον επόμενο διαγωνισμό.
~Ο διαγωνισμός αυτός γινόταν ανά δύο χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχει αναμονή όχι μόνο για τον διορισμό αλλά και για τη συμμετοχή στη διαδικασία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα αφενός την υποστελέχωση του δημόσιου σχολείου (σημειώνουμε ότι από τότε ξεκίνησε και το μεγάλο έλλειμμα σε καθηγητικό δυναμικό), αφετέρου δημιουργούσε διόγκωση των πτυχιούχων και δυσκολία απορρόφησής τους.
~Η διαδικασία αυτή ουσιαστικά εξατομίκευε την πρόσληψη στη δημόσια εκπαίδευση, καθώς ο διαγωνισμός και τα απαιτούμενα ήταν ζήτημα προσωπικής δουλειάς του ενδιαφερόμενου για τη δημιουγία του “φακέλου” του. Έτσι δημιουργούνταν μια κουλτούρα συσσώρευσης προσόντων και πιστοποιητικών.
~Η αναμονή των πτυχιούχων δεν είχε σχέση λοιπόν μόνο με τη διαδικασία του διαγωνισμού αλλά και με τη διαδικασία της πρόσληψης. Αυτό πρακτικά σήμαινε ότι πέρα από τα δύο χρόνια αναμονής για τον διαγωνισμό έμπαινε και η αναμονή για τον διορισμό.
Πέρα από τις παραπάνω προβληματικές όμως υπήρχαν και τα εξής ευτράπελα...
Ο ΑΣΕΠ, ενώ σε έβαζε σε μια διαδικασία αναμονής και συγκέντρωσης διάφορων προσόντων, σε καμία περίπτωση δεν σου εξασφάλιζε μια θέση στην δημόσια εκπαίδευση και αυτό γιατί εν τέλει οι προσλήψεις των καθηγητών γίνονταν με έναν υποχθόνιο τρόπο. Στην πραγματικότητα, η διόγκωση των μη απορροφούμενων πτυχιούχων ήταν αποτέλεσμα της εκάστοτε κυβέρνησης, η οποία επέλεγε να διορίζει το προσωπικό μέσα από συμβάσεις αορίστου χρόνου, οι οποίες κατέληγαν να είναι μόνιμες. Στις συμβάσεις αυτές δεν συμπεριλαμβάνονταν οι επιτυχόντες του ΑΣΕΠ αλλά οι ¨εκλεκτοί¨ των κυβερνήσεων, με αποτέλεσμα οι επιτυχόντες ακόμη και σήμερα να είναι άνεργοι. Γεγονός που συμπεραίνουμε από τους πίνακες των επιτυχόντων του ΑΣΕΠ του 2008 ,από τους οποίους έχει διοριστεί το 38,09% ,ενώ από εκείνους που δεν συμμετείχαν το 61,91%.
Συμπερασματικά, ο ΑΣΕΠ λειτουργούσε ως μέσο εξεταστικού φιλτραρίσματος, ως ένα μέσο τοποθέτησης επιπλέον κριτηρίων για την πρόσληψη στο δημόσιο σχολείο, ως μέσο απόρριψης και όχι πρόσληψης, δημιουργώντας προβλήματα στην στελέχωση του δημοσίου σχολείου και πλήθος αδιόριστων εκπαιδευτικών που βρίσκονταν στο ενδιάμεσο της ανεργίας και της αναμονής για τον διαγωνισμό, ενώ παράλληλα διαιώνιζε το πελατειακό καθεστώς των καθεστωτικών κομμάτων.
Νέα κατάσταση, νέα ερωτήματα και νέες δυνατότητες...
Η νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 25ης Γενάρη, προεκλογικά αλλά και μετεκλογικά είχε δεσμευτεί για την κατάργηση του πλαισίου του ΑΣΕΠ και για μόνιμους διορισμούς σε όλους τους κλάδους της εκπαίδευσης. Η παραπάνω δέσμευση αποτελεί μια βασική πτυχή της εκπαιδευτικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς πρόκειται για μια αιχμή που το κίνημα και οι ενώσεις των εκπαιδευτικών, αλλά και οι φοιτητικοί σύλλογοι είχαν πολεμήσει σκληρά στο παρελθόν.
Όμως για εμάς δημιουργούνται ορισμένοι προβληματισμοί. Καταρχήν, το ίδιο το υπουργείο έχει αναδιπλωθεί από την αρχική του θέση και έχει δημιουργήσει μια ορισμένη ασάφεια, με αντιφατικές δηλώσεις, και ορισμένες φορές αντικρουόμενες, ανάμεσα στον υπουργό Μπαλτά και τον αναπληρωτή υπουργό Κουράκη. Από την ηγεσία του υπουργείου μπαίνει, πιθανά, μια νέα κατεύθυνση, όχι κατάργησης αλλά αλλαγής του πλαισίου του διαγωνισμού, ένα νέο σύστημα διορισμού υπό την εποπτεία του ΑΣΕΠ το οποίο θα στηρίζεται στην μοριοδότηση μια σειράς κριτηρίων (διαγωνισμός, κοινωνικά κριτήρια, προϋπηρεσία). Επομένως στη νέα κατεύθυνση που περιγράφεται, δημιουργείται ερώτημα αν και κατά πόσο το νέο σύστημα, από τη στιγμή που διατηρεί βασικές πτυχές των προβληματικών του ΑΣΕΠ, θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις για μαζικούς διορισμούς.
Και ποιός είναι ο ρόλος του συλλόγου μας και του φοιτητικού κινήματος σε όλα αυτά;
Στη νέα συνθήκη που όπως φαίνεται θα ανοίξει για το ζήτημα του διορισμού των εκπαιδευτικών, εμείς σαν μελλοντικοί εκπαιδευτικοί έχουμε ιδιαίτερο συμφέρον να κατοχυρωθεί ένα πλαίσιο μαζικών διορισμών στο δημόσιο σχολείο. Και ακριβώς για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε πιο αποτελεσματικά το αίτημά μας, το πιο αποτελεσματικό μέσο που διαθέτουμε είναι ο φοιτητικός μας σύλλογος, η δομή που μας επιτρέπει συλλογικά να εκφραζόμαστε και να αγωνιζόμαστε για τα συμφέροντά μας. Όπως και στο παρελθόν που ο σύλλογος Φιλοσοφικής είχε πρωτοστατήσει στον αγώνα ενάντια στην θεσμοθέτηση του ΑΣΕΠ το 1997, έτσι και στο επόμενο διάστημα μπορούμε μέσα από τις συλλογικές μας διαδικασίες να πάρουμε θέση για το ζήτημα και να διεκδικήσουμε ένα πλαίσιο μαζικών διορισμών στο δημόσιο σχολείο.
Και σε αυτό το ζήτημα θα πρέπει να επιδιώξουμε τη σύνδεση και με άλλους συλλόγους που αποβλέπουν στην αποκατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση αλλά και με τους εκπαιδευτικούς και τους καθηγητές για κοινή δράση στο ζήτημα των διορισμών.
Διεκδικούμε μαζικούς διορισμούς στο δημόσιο σχολειό, χωρίς προαπαιτούμενα και επιπλέον εξεταστικά φίλτρα, ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα υποστελέχωσης των σχολείων αλλά και η ανεργία στο κλάδο των εκπαιδευτικών!
η συνέχεια εδώ...
